Loại thịt mà chúng ta đang nói đến đó chính là thịt lươn. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong 100g thịt lươn có chứa 18,7g đạm, 0,9g chất béo, 39g canxi, 1,6mg chất sắt. Đặc biệt, thịt lươn rất giàu vitamin A, thường được xếp trong danh sách 5 món ăn giàu vitamin A nhất.
Không chỉ ở Việt Nam, lươn còn là thực phẩm được nhiều quốc gia khác trân trọng, trong đó có Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc… Với người Nhật, lươn được ví như “sâm động vật”, là thực phẩm giúp thông huyết mạch, lợi gân cốt.
Theo lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội), trong Đông y, thịt lươn được gọi là thiện ngư, chúng vừa là món ăn ngon lại là vị thuốc tốt. Có vị ngọt, tính ấm, tác dụng bổ gan, tỳ, thận. Loại thực phẩm này có thể dùng làm nguyên liệu chế biến nhiều “thực phẩm chức năng”, hỗ trợ chữa bệnh cho trẻ biếng ăn suy kiệt, khí huyết suy nhược sau bệnh nặng – sinh đẻ, bổ tỳ vị, gan mật, thanh nhiệt trừ thấp, bổ thần kinh, trợ giúp trí não… theo những cách sau:
– Điều trị cho người thiếu máu, mệt mỏi: Thịt lươn 10g thái nhỏ, nước gừng 10-20ml, gạo vừa đủ, nấu thành cháo. Ăn trong ngày.
– Phục hồi chứng suy nhược thần kinh: Thịt lươn 250g, thái nhỏ, hấp cách thủy với hoài sơn, bách hợp, mỗi thứ 30g và nước vừa đủ. Ăn trong ngày. Dùng 5-7 ngày sẽ thấy hiệu quả.
– Bồi bổ sinh lực nam giới: Hầm lươn chung với hạt sen, hà thủ ô, nấm mèo hoặc nấm linh chi, có thể cho thêm lá lốt vào ăn kèm.
– Điều trị cho phụ nữ rong kinh: Chuẩn bị lượng thịt lươn, cà rốt, hành tây, nấm mèo, miến dong, rau răm, mùi tàu, hành ngò, gia vị vừa đủ xào trộn ăn sẽ giúp bổ khí huyết, điều kinh.
Lương “bổ như sâm” nhưng nên nhớ 3 lưu ý này khi ăn
Theo lương y Bùi Đắc Sáng, so với các loại như hến, tôm đồng, cua đồng thì thịt lươn có giá trị dinh dưỡng cao nhất. Cũng vì hàm lượng dinh dưỡng quá cao mà lươn không thể ăn bừa bãi, tùy tiện mà nên lưu ý 3 lưu ý sau để tránh mang bệnh.
1. Người bệnh gút không nên ăn lươn
Lươn giàu chất đạm vì vậy người mắc bệnh gút cần tránh ăn để tránh chuyển hóa đạm thành axit uric trong máu, từ đó sẽ khiến cho tình trạng bệnh thêm trầm trọng hơn.
2. Nên làm sạch lươn trước khi chế biến kẻo nhiễm ký sinh trùng
Lươn là loài vật sống ẩn mình dưới nước. Sống trong đồng ruộng, ao hồ, sông suối, đầm lầy và trong khe đá… chúng có thói ăn tạp nên hệ tiêu hóa và chính cả thịt của lươn có thể nhiễm vi trùng và ký sinh trùng.
Nghiên cứu cho thấy trong cơ thể lươn thường có ấu trùng Gnathostoma spingerum. Khi đi vào cơ thể, ấu trùng này ký sinh ở da, hạch, mắt, thậm chí là ở não bộ. Chúng sống rất dai, chịu đựng được nhiệt độ cao. Chính vì vậy, nếu quá trình làm sạch lươn, chế biến lươn không đảm bảo thì có thể tạo điều kiện cho ký sinh trùng làm tổ trong cơ thể chúng ta.
Cách làm lươn đảm bảo được sạch, hết nhớt được các chuyên gia hướng dẫn đó là: Dùng nước vo gạo, rượu hoặc nước cốt chanh để tuốt lươn đến khi nào thấy hết nhớt. Rửa lươn bằng cách sạch sẽ, moi ruột lươn. Sau đó, nên chế biến chúng bằng cách ninh nhừ, hấp thủy, không nên ăn lươn khi chưa chín kỹ.
3. Tránh mua lươn đã chết
Theo lương y Sáng, các gia đình không nên ham rẻ mà mua lươn chết về ăn vì khi đó hàm lượng axit histidine trong thịt lươn sẽ bị biến đổi thành chất histamine – một chất độc có hại cho sức khỏe. Nếu những người ốm yếu, sức đề kháng kém ăn món lươn chết hoặc lươn ươn sẽ rất dễ bị ngộ độc.
Ngoài ra, lương y Sáng cũng khuyến cáo mọi người khi ăn lươn cần tránh các thực phẩm tính hàn như tôm, cua biển, dưa hấu, chuối tiêu… vì lươn tính cam ôn, ăn liền nhau có thể gây hại đường tiêu hóa, thậm chí ngộ độc.